Uygun İlaç Kullanımı için Öz Yeterlilik Ölçeği: Türkçe Uyarlaması, Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Uygun İlaç Kullanımı Öz Yeterlilik Ölçeğinin Geçerlilik ve Güvenirlik Çalışması

Özet

Giriş: Kronik hastalıklarda ilaç kullanımı ülkemizde hekimler tarafından fark edilen ciddi bir sorundur. Kronik hastalıklar ilaçla tedavi edilebilir ancak ilaç uyumunu sağlamak zordur. Buna katkıda bulunacağına inandığımız Uygun İlaç Kullanımı için Öz Yeterlilik Ölçeği'nin en az bir yıllık kronik hastalığı olan hastalar arasında Türkçe uyarlamasını, geçerlik ve güvenirliğini yapmayı amaçladık.
Gereç ve Yöntem: 1 Temmuz 2021 ve 31 Aralık 2021 tarihleri arasında Isparta Aile Sağlığı Merkezlerinden rastgele seç,len bir tanesinde 414 kişiyle yüz yüze görüşüldü. Katılımcılara Uygun İlaç Kullanımı için Öz Yeterlilik Ölçeği, Genel Öz Yeterlilik Ölçeği ve Morisky İlaç Uyum Ölçeği'nin (MMAS-8) Türkçe versiyonları uygulandı. Yapı geçerliliği, iç tutarlılık ve test-tekrar test güvenilirliği değerlendirildi.

Bulgular: Madde analizine göre, madde-toplam korelasyonları 0.349 ile 0.607 arasında değişmekteydi. Faktör yükleri 0.496-0.811 arasında değişirken, tek bir faktör toplam varyansın %51.485'ini açıklamaktaydı. Doğrulayıcı faktör analizinden kabul edilebilir sonuçlar elde edilmiştir ( X2/df = 3.031, RMESA = 0.070, CFI = 0.965, GFI = 0.945 ve TLI = 0.952). T-SEAMS ile geçerliliği kanıtlanmış MMAS-8 ve Genel Öz-Yeterlilik Ölçeği arasında pozitif korelasyonlar bulundu (sırasıyla r=0,607, p=0.001; r=0,349, p=0.001).Ölçeğin Mükemmel iç tutarlılık (Cronbach's alpha = 0.916) ve test-tekrar test güvenilirliği (Pearson korelasyon katsayısı = 0.702, p 0.001) olduğu saptandı.
Sonuç: T-SEAMS'in, kronik bir hastalığı olan Türk bireylerde ilaca bağlılık öz yeterliliğini değerlendirmek için hızlı ve psikometrik olarak sağlam bir araç olduğu tespit edildi.